وجه تسمیه و معنی لغوی مقرنس
انواع مقرنس
سابقه مقرنس در بناهای پیش از اسلام
مقرنس در بناهای اسلامی
کاربرد در معماری مدرن
1.وجه تسمیه و معنی لغوی مقرنس
مقرنس با کلمۀ قرنا، قرنس و قرنیس خویشاوند است.
قرنيز-مأخوذ از قرناس يا قِرنس «عربي» پيش آمدگي باريک بالاي در و پنجره، .شبيه حاشيه يا سايبان كه با آجر يا سيمان درست مي‌كنند
قسمی زینت که در اطاق ها و ایوان ها به شکلهای گوناگون گچبری کنند.
سقف يا گنبدي گچ‌بري شده، بناي بلند و عمارتي عالي كه در سقف آن نقش و نگار
برجسته يا پله پله از گچ درست كرده باشند كنگره‌دار، قرناس‌دار، قرنيز‌دار
مقرنسها از لحاظ شکل به 4 دسته تقسیم می شوند:
مقرنسهای جلو آمده: مقرنسهایی را میگویند که مصالح آن از خود بناست. و در
نهایت سادگی و بدون هیچگونه پیرایه ای به صورت آجر یا گچی ،انتهای سطوح
خارجی نمای بیرون ساختمان را آرایش می دهند و استحکام آنها زیاد است.
مقرنسهای روی هم قرار گرفته: گذشته از مصالح به کار رفته اصلی بنا مانند گچ
و آجر وسنگ، در سطوح داخل و خارج بنا به کار می روند. و غالبا در چند ردیف
(دو تا پنج یا بیشتر) روی هم قرار دارند و دارای ثبات متوسطی است.
مقرنسهای معلق: شبیه همان منشورهای آهکی آویزان در غارهاست که اصطلاحا
استلاکتیت نامیده میشوند. و غالبا از چسباندن مواد مختلف چون گچ، سفال
،کاشی و … به سطوح مقعر داخل بنا صورت می گیرند. که اویزان به نظر میرسند
و دارای ثبات کمی می باشند.
مقرنسهای لانه زنبوری: چنانکه از تام این
دسته از مقرنسها پیداست،شبیه لانه زنبور و در مجموع کندوهای کوچک بر روی هم
قرار گرفته اند. این دسته از نظر شکل ظاهری شبیه به مقرنسهای معلق اند.
